Je ziet het de laatste tijd steeds vaker gebeuren: belangrijke beslissingen worden genomen op basis van een kleine meerderheid.
Dat was het geval bij de Brexit, bij de Amerikaanse verkiezingen en bij ons eigen Oekraïne referendum. Ik ben geen politicus of wereldleider en zou ook echt niet weten hoe je op dat niveau zaken aan moet pakken. Ik ben wel iemand die veel met groepen werkt, waar ook nog wel eens gestemd wordt over dingen. En daar wil ik graag iets over delen.
Laatst gaf ik een training voor een groep die gezamenlijk aan een project werkt. De groepsleden moesten ergens een beslissing over nemen en besloten te stemmen. De groep was oneven in aantal en de meerderheid van stemmen bestond letterlijk uit 50% + 1. De winnaars riepen “mooi zo” en wilden meteen doorpakken om hun plan uit te voeren. Ik zag onder de andere helft weerstand ontstaan: sommigen zakten met een boos gezicht en de handen over elkaar onderuit. Ik besloot om in te grijpen.
Voorkomen van tweestrijd.
Ik vertelde de winnaars dat ze weliswaar met stemmen in de meerderheid waren, maar dat in feite bijna de helft van de groep tegen dit plan was. Als ze daar niks mee deden, dan zou dit misschien tot een blijvende tweestrijd in het project leiden. Ik adviseerde ze om uit te zoeken wat de argumenten van de tegenstemmers nou precies waren en of ze ze daar in tegemoet konden komen. Ze waren er heel snel uit. Met een paar kleine aanpassingen kwamen ze tot een oplossing. De tegenstemmers vonden hun eigen idee natuurlijk nog steeds beter, maar het alternatief was goed genoeg om hun weerstand te laten varen.
Weet je, er is een groot verschil tussen meerderheid en draagvlak. Het is in groepen bijna onmogelijk om 100% overeenstemming te krijgen. Er zijn altijd mensen die het ergens niet mee eens zijn. Maar een meerderheid van 51% is toch wel iets heel anders dan een meerderheid van 80%. Want met 51% heb je wel een meerderheid, maar nog steeds weinig draagvlak.
Wat we zelf kunnen doen.
In een wereld waarin de meningen steeds verder uit elkaar komen te liggen, zullen we vaker met dit soort krappe meerderheden te maken krijgen. Op het wereldtoneel heb je – net als ik – waarschijnlijk zeer beperkt invloed. Maar er zijn heel veel situaties waar je wel invloed hebt. Mijn vraag aan jou is deze: zou jij de volgende keer dat je tot zo’n krappe meerderheid behoort even willen wachten met doorhollen en je plan uitvoeren? En je in plaats daarvan eerst willen omdraaien naar de verliezers om te luisteren naar hun standpunt? Ik weet dat de emoties soms zo hoog oplopen in discussies dat het onmogelijk is om nader tot elkaar te komen. Maar geloof me, in 9 van de 10 gevallen is de oplossing simpel.
