Communicatiestijlen zijn al jarenlang mijn favoriete trainingsonderwerp. Omdat ook veel van mijn klanten en studenten dit leuk vinden, plaats ik hier een stukje uit het coachboek “Eerste Hulp Bij Kerststress” dat ik in 2016 samen met Karen van Hout geschreven heb. Het is een stijlomschrijving van vier familieleden aan een kerstdiner.
Oom Gerard – de motivatorstijl
Oom Gerard is een joviale man. Hij is enthousiast en spontaan. Bij binnenkomst geeft hij je altijd een stevige omhelzing of harde klap op je schouder. Hij stelt je een vraag, maar wacht het antwoord vaak niet af. Veel liever vertelt hij in geuren en kleuren over zijn eigen avonturen in het leven. Hij heeft over alles een mening en laat die luid en duidelijk horen. Hij houdt van grappen maken en een beetje plagen en is meestal niet zo subtiel. Hij heeft een druk sociaal leven en neemt uitgebreid de tijd om met iedereen te praten. Ergens op tijd komen is dan ook niet zijn sterkste punt. Er is altijd wel weer iets interessants onderweg, waardoor het net even langer duurt dan gedacht. Oom Gerard helpt anderen graag. Als het gourmetstel het niet doet, onderwerpt hij deze onmiddellijk aan een inspectie. De gebruiksaanwijzing van het apparaat leest hij niet, want hij heeft geen geduld voor zoveel gedetailleerde informatie. Hij probeert gewoon hier en daar wat uit en houdt daarbij niet echt een logische volgorde aan. Wanneer de familie een leuk uitje of bijeenkomst wil organiseren, heeft oom Gerard altijd veel ideeën, het ene nog gekker en creatiever dan het andere. Hij kan goed delegeren en hulp inschakelen en doet dat ook graag, want hij weet dat hij beter is in bedenken dan in uitvoeren. Als hij toch zelf iets organiseert, gaat dat vaak chaotisch. Hij begint veel te laat met de voorbereidingen, vergeet afspraken terug te koppelen naar alle betrokkenen of wijzigt het plan meerdere keren. Hoewel het uiteindelijk altijd gezellig wordt, raken sommige mensen geïrriteerd door zijn onvoorspelbare manier van werken.
Tante Tiny – de regisseurstijl
Tante Tiny is een kordate vrouw. Als er iets geregeld moet worden in de familie, neemt zij automatisch de leiding op zich. Ze lijkt soms een wandelende agenda, zo georganiseerd is ze. 15.00 uur is bij haar ook echt 15.00 uur en ze vindt het bijzonder vervelend als andere mensen zich niet aan afspraken houden. Als je iets doet, dan doe je het goed, is haar motto. Ze krijgt dan ook altijd veel voor elkaar. Net als oom Gerard heeft tante Tiny een sterke mening en steekt ze die niet onder stoelen of banken. Maar daar waar oom Gerard minstens tien minuten nodig heeft om zijn punt te maken, is zij in twee minuten klaar. Gedetailleerde omschrijvingen liggen haar niet zo. En ook met koetjes en kalfjes of emotionele gesprekken heeft ze niet zoveel. Tante Tiny praat graag over werk en over dingen die nog gedaan moeten worden. Ze houdt van snel resultaat. Dus als het gourmetstel het niet doet en dit blijkt niet binnen vijf minuten op te lossen, kijkt ze of er nog een winkel in de buurt open is om een nieuwe te kopen. Of ze stelt voor om alles dan maar in de pan te bakken.
In delegeren is ze slecht. Deels omdat ze het lastig vindt om hulp te vragen en deels omdat ze graag wil dat het op haar manier gebeurt. Wanneer de familie een leuk uitje of bijeenkomst wil organiseren, richt tante Tiny zich meteen op de planning en de taken. Omdat ze zo gericht is op efficiëntie, vinden sommige mensen haar aanpak ongezellig of voelen ze zich buitengesloten.
Nicht Astrid – de zorgerstijl
Nicht Astrid is een lieve, zachtaardige vrouw. Ze is zeer geïnteresseerd in anderen en kan goed luisteren. Nicht Astrid is degene die altijd – op tijd – een kaartje stuurt voor verjaardagen en precies weet waar ze anderen een plezier mee doet. Ze zal niet snel haar mening verkondigen, zeker als ze niet precies weet hoe het zit. Bovendien heeft ze een vreselijke hekel aan ruzie en onenigheid, dus zal ze niet snel de discussie aangaan. Nicht Astrid is een echt mensenmens en heeft een groot sociaal netwerk. In het middelpunt van de belangstelling staan vindt ze echter niks, daar is ze te bescheiden voor. Ze vindt het veel leuker om één op één contact met mensen te hebben en een goed gesprek met ze te voeren. Zo’n gesprek mag best emotioneel zijn, voor nicht Astrid is gevoel belangrijk.
Hoewel nicht Astrid niet snel zelf het initiatief zal nemen in grote groepen, is ze altijd bereid om te helpen en doet ze dat ook heel zorgvuldig met oog voor detail.
Als het gourmetstel het niet doet, gaat nicht Astrid op zoek naar de gebruiksaanwijzing en leest die door. Als ze zelf niet weet hoe het werkt, zal ze zoveel mogelijk de ander ondersteunen bij het oplossen van het probleem. Wanneer de familie een leuk uitje of bijeenkomst wil organiseren, draagt nicht Astrid veel ideeën aan. De leiding laat ze aan een ander over en diegene kan dan altijd op haar uitgebreide hulp rekenen.
Neef Jeroen – de analyticusstijl
Neef Jeroen is een bedachtzame man, die zich in gezelschap wat gereserveerd opstelt. Het duurt even voor hij loskomt, hij kijkt liever eerst de kat uit de boom. Bij neef Jeroen hoef je niet met ongenuanceerde uitspraken aan te komen. Als hij ergens verstand van heeft, dan zal hij daar tot in het kleinste detail over vertellen en hij verwacht van jou hetzelfde. Hij wil niet weten hoe het ongeveer zit, maar precies. Bij een haperend gourmetstel komt zijn probleemonderzoekende houding goed van pas. Met de gebruiksaanwijzing in de hand, analyseert hij geduldig en grondig alle mogelijke problemen en oplossingen en probeert deze heel gestructureerd één voor één uit. Als dit te lang duurt en tante Tiny daarom besluit om de hamburgers en sateetjes in de koekenpan klaar te maken, is neef Jeroen erg ontevreden. Hij snapt best dat het tijd is om te eten en maakt ook liever geen ruzie. Maar hij houdt niet van onopgeloste zaken en gaat daarom na het eten verder met uitzoeken van het probleem. In gesprekken komt neef Jeroen vaak wat afstandelijk over. Hij is lang van stof, maar zal niet snel over persoonlijke dingen praten. Bij familiebijeenkomsten of –uitjes gaat zijn voorkeur eigenlijk uit naar hetzelfde doen als vorig jaar. Hij hoeft niet zo nodig iedere keer iets nieuws of iets anders. Als hij zelf iets organiseert, wil hij dat alles ruim van te voren en grondig voorbereid is. Zelf werkt hij dan het liefst met een takenlijst in Excel. Maar alleen nicht Astrid nam de moeite om die te openen, dus tegenwoordig laat hij de organisatie liever aan anderen over.
